Pasgeleden werd ik gevraagd voor een interview door PMA Nederland over werkgeluk. Natuurlijk zei ik ja, want werkgeluk is mijn favoriete onderwerp. Ik greep mijn kans om mijn visie op werkgeluk te delen. Geïnterviewd worden als Werkgeluk expert, dat had ik nog niet gedaan. Ben ik dat dan, vroeg ik mezelf af?
Het is een mooi interview geworden. Dankjewel Suzanne Vreeman voor deze kans. Lees je mee?
Wat betekent werkgeluk voor jou?
Werkgeluk betekent voor mij dat ik met plezier en voldoening mijn werk kan doen. Dat wat ik doe qua werk helemaal past bij wie ik ben en wat ik belangrijk vind. Voor mij is dat mensen helpen die een steuntje In de rug nodig hebben.
Waarom heb je voor deze doelgroep gekozen?
Ik besefte dat ik mijn hele loopbaan al met dit thema bezig ben. Ik heb een achtergrond als HR adviseur en Personeel en Arbeid gestudeerd en daarna psychologie. Ik ben mijn hele loopbaan bezig geweest met de mensen in organisaties. Hoe zorgen we dat iedereen het naar zijn zin heeft? Met iedereen bedoel ik de eindgebruiker, klanten, leerlingen of cliënten, maar ook de mensen die er werken en het management. Je wil dat iedereen in een organisatie fijn werkt. Je kunt dus wel zeggen dat ik een werkgeluk expert ben.
Werk heeft zo'n enorme impact op ons leven. Het is een grote tijdsinvestering en vraagt veel van mensen. Je brengt er vaak 24 tot 40 uur van je week door. En vaak zijn we na het thuiskomen er in ons hoofd ook nog wel mee bezig. Het is een heel belangrijk deel van je leven en als het daar dan niet lekker loopt, of je wordt er niet blij van, dan kan dat heel veel energie kosten. Dat heeft impact op je leven.
Heb je zelf ook ervaring gehad met het ontbreken van werkgeluk?
Ja, zeker. Op het moment dat ik een gezin wilde en zwanger raakte. Het was heel confronterend voor me dat mijn baas niet akkoord wilde gaan met mijn werktijdfactor aanpassen naar 3 dagen. Dat maakte dat er een hele gespannen sfeer ontstond op het werk, waardoor ik mijn werk niet meer goed kon doen. Ik ben daar uiteindelijk ook weggegaan.
Later in mijn volgende baan heb ik ook ervaren hoe moeilijk ik het vond om mijn werk te combineren met een gezin thuis. Ik wilde alles goed doen. Er zijn voor mijn gezin en op mijn werk wilde ik er ook het beste uithalen. Ik heb een goede opleiding genoten en vond dat ik op een bepaald niveau moest werken. Kortom je hebt allerlei verwachtingen wat je allemaal wel niet moet kunnen en moet kunnen combineren. Als je dan werk doet wat eigenlijk steeds verder van je af gaat staan, dan kost het heel veel energie.
Ik ging HR werk doen, omdat ik met en voor mensen wilde werken. In de praktijk zat ik gewoon elke dag achter een computer. Beleidsstukken schrijven en ziekteverzuim overzichten maken en helemaal niet meer in gesprek met mensen. Ik sprak alleen met mensen op het moment dat er al problemen waren, zoals afwezigheid door ziekte of niet goed functioneren. Voor mijn gevoel was het dan eigenlijk al te laat.
Dat heeft ook gemaakt dat ik met het thema werkgeluk aan de slag ben gegaan. Ik wil voorkomen dat mensen ziek worden van hun werk en uitvallen of niet goed meer functioneren. Het is mijn overtuiging dat je dat kunt voorkomen door in een eerdere fase aandacht te besteden aan fijn werken, oftewel werkgeluk. Als werkgeluk expert voer ik heel veel coach gesprekken met medewerkers.
Als mensen bij jou komen, voelen ze zich niet gelukkig in hun werk of hun leven. Hoe zorg je dan dat ze weer werkgeluk ervaren?
Waar ik altijd naar kijk is hoe de balans is. Ik zie dat als een driehoek:
IK
PRIVÉ WERK
Je staat zelf bovenaan en de andere twee hoeken zijn dan je werk en je privé. Werk gaat over het werk wat je doet en wat er van je verwacht wordt, ook arbeidsomstandigheden. Privé gaat over hoe die eruit ziet en hoe groot beroep wordt er daar op je gedaan. Heb je kinderen, doe je mantelzorg, heb je veel sociale activiteiten? En de belangrijkste factor staat niet voor niets bovenaan. Dat is de ik, hoe jij omgaat met situaties, hoe zit jij in elkaar met je eigenschappen en wat past wel en niet bij jou.
Dat zijn de 3 componenten waar je rekening mee houdt. Op het moment dat je zelf lekker in je vel zit en privé gaat het goed, dan kun je veel werkdruk of gedoe op je werk wel aan. Als het op je werk even wat minder gaat of niet leuk is en er gebeurt in de privésfeer ook wat, dan gaat de driehoek scheef en is er geen balans meer. Als dat lang duurt, gaan mensen uitvallen. Er moet wel een bepaalde balans tussen die 3 zijn.
Wat zijn de aspecten van werkgeluk waar je dan naar kijkt?
Er is allerlei onderzoek gedaan naar werkgeluk en wat daar allemaal bij meespeelt. Als ik als werkgeluk expert kijk naar de mensen die bij mij komen, voornamelijk uit de zorg en het onderwijs spelen er 5 factoren een rol. Ik noem dat de 5 ingrediënten van werkgeluk.
Je competenties of je kwaliteiten Past het werk wat je doet bij wat je kan en hoe je in elkaar zit?
Voldoening Word je blij van wat je doet en bereikt en heb je het gevoel dat je ergens een bijdrage aan kan leveren?
Zelfzorg Hoe zorg je goed voor jezelf? Dat gaat over eten en bewegen, maar vooral ook doe je wel echt wat bij jouw hart past. Wat je echt zelf wil. Dat is een belangrijke factor.
Balans De werk en privé balans uiteraard, maar ook binnen je werk. Is het werk waar je continu aan moet staan of waar je dat een beetje kunt afwisselen? Moet je veel achter de computer of veel met mensen werken en kun je dat combineren? Daar balans in vinden is belangrijk.
Plezier De laatste factor dat is plezier hebben in wat je doet. Dat je het ook een beetje leuk hebt met je collega’s en de mensen waar je voor werkt. Dat je aan het eind van de dag vrolijk naar huis gaat.
Ik merk dat als je naar die 5 ingrediënten gaat kijken, dat mensen er heel gauw achter komen waar het aan ligt. Dat het iets is dat bij hen zelf ligt en wat ze kunnen veranderen. Hierdoor weten ze welke keuze ze hebben, wat ze niet meer willen of anders willen.
Is het resultaat van jouw coaching altijd dat mensen een carrière switch moeten maken?
Nee, dat zeker niet. Het doel van de coaching is dat iemand weer fijn gaat werken. Als dat kan binnen de functie dan is dat het allermooist. Daarvoor moeten wel soms aanpassingen gedaan worden of de cliënt leert er anders mee omgaan. Als je jouw werk altijd leuk hebt gevonden, dan kun je dat weer terugkrijgen. Er is blijkbaar iets gebeurd of veranderd waardoor het niet meer leuk is. Daar gaan we dan naar op zoek samen. Er zijn ook cliënten die al 20 jaar werk doen, waar ze niets aan vinden en de organisatie ook niet waarderen. Dan heb je een hele andere insteek.
Mensen beseffen niet altijd hoeveel invloed ze zelf hebben op hun werkgeluk. Als je teamleider jou vraagt extra te werken, kun je Ja en Nee antwoorden. Als je altijd Ja zegt, kun je oververmoeid raken. Dan kun je zeggen dat het aan het werk ligt, want daar is personeelstekort en je teamleider vraagt altijd of je extra kan werken. Dat is maar de vraag. Je kunt ook kijken naar wat er van binnen bij jou gebeurt, waardoor je altijd Ja zegt. Waarom je niet zegt Nee, dat ga ik niet doen, want ik heb vorige week al extra gewerkt. Dat is even een klein voorbeeld waarbij je invloed hebt. Die is soms beperkt, maar die is groter dan mensen denken. Dat vraagt om jezelf op de eerste plaats te zetten en jezelf belangrijk te vinden.
Heb jij ook nog tips hoe ze dat kunnen doen?
Het is een besluit dat je neemt: ik zorg goed voor mezelf. En vervolgens is het oefenen om je gedrag daarop aan te passen. Stilstaan bij jezelf, daarmee begint het. Vraag jezelf af wat je wel en niet wil. Voel wat wel en niet goed voelt voor jou. Ik denk dat het heel belangrijk is dat we ons weer bewust worden van wat we voelen. Zit ik eigenlijk wel lekker in mijn vel? Voel ik dat het lekker draait? Ik denk dat stilstaan bij je situatie en wat je echt wil, heel belangrijk is.
Wil je ook werken aan werkgeluk? Download dan de gratis amuse, mijn e-book De 5 basis ingredienten van werkgeluk en je kunt direct aan de slag.